Choć wielu z nas uwielbia amerykańskie filmy, japońskie samochody albo brazylijskich piłkarzy, to pewnie największą dumę odczuwa z tego, że mieszka w Europie. To kontynent, który ma wspaniałe tradycje i historię.
Europa ma swoje święto, które celebrowane jest 5 lub 9 maja. Data zależy od tego, czy dany kraj należy do Unii Europejskiej - jeśli tak, wtedy obchodzi się go oficjalnie 9 maja. Natomiast kraje należące do Rady Europy, ale nie będące członkiem wspólnoty, świętują kilka dni wcześniej.
Dzień Europy - 5 maja
Dzień 5 maja upamiętnia ustanowienie Rady Europy (ang. Council of Europe). Od 1964 roku Rada Europy celebruje ten dzień jako Dzień Europy pod hasłem „Dzień Tolerancji, Praw Człowieka i Integracji Europejskiej”.
Po dramatycznej II wojnie światowej potrzebą czasów było stworzenie nowej, zintegrowanej wspólnoty Europy. Były premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill powtarzał „musimy zbudować pewnego rodzaju Stany Zjednoczone Europy”. W 1948 roku w Hadze odbyło się spotkanie znane jako Kongres Europy, stawiło się na nim ponad tysiąc przedstawicieli rozmaitych ruchów, którzy dążyli do zjednoczonej Europy. Rezolucje przyjęte podczas tego historycznego wydarzenia rozpoczęły wielostronne rokowania państw europejskich prowadzące do stworzenia nowej organizacji międzynarodowej. Ostatecznie jej statut został podpisany 5 maja 1949 roku w pałacu św. Jakuba w Londynie. Rada Europy powstała w wyniku podpisania przez 10 państw Traktatu Londyńskiego. Pierwszymi sygnatariuszami były: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania, Włochy. Polska przystąpiła do tej organizacji 26 listopada 1991 roku.
Rada Europy obecnie to międzynarodowa organizacja rządowa skupiająca większość państw na naszym kontynencie oraz kilka państw spoza jego granic. Zgodnie z art 1a Statutu Rady Europy jej głównym celem jest „osiągnięcie większej jedności między jej członkami, aby chronić i wcielać w życie ideały i zasady stanowiące ich wspólne dziedzictwo oraz aby ułatwić ich postęp ekonomiczny i społeczny”. Rada zajmuje się przede wszystkim promocją i ochroną praw człowieka, demokracji i współpracą państw członkowskich w dziedzinie kultury.
Siedzibą Rady Europy jest Strasburg. Biura Rady i stowarzyszonych z nią instytucji mieszczą się w kilku budynkach, największy z nich to Pałac Europy. Warto pamiętać, że Rada Europy to organizacja nienależąca do struktur Unii Europejskiej. Bywa bowiem mylona z Radą Europejską i Radą Unii Europejskiej.
Powstanie Rady Europy rozpoczęło proces, który szybko nabrał tempa, czyli wspólna Europa, gdzie zamiast wojen i rozlewu krwi, jest wzajemny szacunek, integracja, rozmowy biznesowe, projektu kulturalne.
Dzień Europy - 9 maja
9 maja upamiętnia rocznicę przedstawienia planu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, czyli słynnego Planu Schumana. Oficjalna nazwa, jaka figuruje we wszystkich oficjalnych dokumentach i materiałach Unii Europejskiej to Dzień Europy. Czasami dla odróżnienia nazywany jest on jednak Dniem Unii Europejskiej.
Plan Schumana przedstawiony 9 maja 1950 roku zakładał wspólną koordynację produkcji stali i wydobycia węgla w RFN i Francji. Jego autorem był minister spraw zagranicznych Francji Robert Schuman. Plan miał na celu ekonomicznie powiązać oba kraje, dzięki niemu można było kontrolować przemysł zbrojeniowy Zachodnich Niemiec i zarazem zintegrować go z innymi gospodarkami. To w dużej mierze wykluczało ryzyko wojny z przyczyn ekonomicznych. Plan miał docelowo także podwyższyć stopę życiową społeczeństw. To od Planu Schumana rozpoczęła się integracja europejska. W 1957 roku 6 państw podpisało traktaty rzymskie, na mocy których powołano Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom). Bezpośrednią następczynią Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej jest właśnie Unia Europejska.
Unia powstała 1 listopada 1993 roku na mocy traktatu z Maastricht jako efekt wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecznej. Traktat z Maastricht podpisały Belgia, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Wielka Brytania, Włochy. W kolejnych latach Wspólnota poszerzała się o kolejne kraje, w tym Polskę. Historyczne wydarzenie dla naszego państwa miało miejsce 1 maja 2004 roku.
Unia opiera się na trzech głównych filarach. Filar I to unia gospodarcza – wspólny rynek, polityka rolna i strukturalna, unia walutowa i rozwój regionów. Filar II to unia polityczna – w stosunkach zewnętrznych państwa członkowskie występują jako jeden podmiot. Filar III to unia policyjno-sądownicza – wspólne rozwiązywanie problemów imigracji, przestępczości zorganizowanej, terroryzmu i patologii społecznej.
W 2012 roku Unia Europejska otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla. Doceniono w ten sposób organizacji zasługi w procesie pokoju, pojednania, demokracji i praw człowieka w Europie.
Atrakcje w Europie
Z okazji Dnia Europy w wielu państwach organizowane są uroczyste parady Schumana, mające na celu upamiętnienie wystąpienia francuskiego ministra. Świętu towarzyszą też gry miejskie, pokazy, występy gwiazd, festyny. Popularne są również wesołe miasteczka dla dzieci oraz zabawy integrujące, na przykład malowanie flagi Europy.
W Dzień Europy w siedzibie Rady Europy jest wyjątkowo, bowiem zamiast obrad odbywa się koncert. Inauguruje go się zawsze odegraniem hymnu Europy, czyli „Ody do radości”. Ta finałowa kantata z IX symfonii Ludwiga van Beethovena z racji wielojęzycznego charakteru obu organizacji posiada jedynie wersję instrumentalną opracowaną przez Herberta von Karajana.
Aby uczcić Dzień Europy, na początku maja instytucje europejskie organizują Dzień Otwartych Drzwi dla zwiedzających w Brukseli i w Strasburgu. Lokalne przedstawicielstwa UE w Europie i na całym świecie organizują wydarzenia, w których wziąć udział mogą wszyscy zainteresowani. Są to konferencje, debaty, wycieczki grupowe, koncerty.
Nie lada gratką jest zwiedzanie budynków instytucji, choćby Parlamentu Europejskiego. W ramach Dnia Otwartego zaplanowane jest uroczyste powitanie w sali obrad, gdzie posłowie do Parlamentu Europejskiego debatują nad przepisami, a także wizyty z przewodnikiem w różnych językach (angielski, francuski, niderlandzki i niemiecki). W czasie Dnia Otwartego można nawet spotkać się z politykami, którzy reprezentują nasze interesy w Unii.
Obchody Dnia Europy w Polsce
W Polsce Dzień Europy obchodzony jest w okolicach 9 maja, bowiem impreza trwa nawet kilka dni. W Warszawie na Krakowskim Przedmieściu budowane jest Miasteczko Europejskie z wieloma atrakcjami związanymi z działalnością Unii Europejskiej. Są konkursy, występy muzyczne, gry miejskie.
Organizatorem jest Fundacja Schumana, która prowadzi radosny pochód, czyli Paradę Schumana. Dzień Otwarty umożliwia natomiast zwiedzenie siedziby Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce oraz Biura Informacyjnego Parlamentu Europejskiego.
We Wrocławiu Europejskie Miasteczko Obywatelskie organizowane jest w Parku Staromiejskim.
Na specjalnie przygotowanej scenie odbywają się występy muzyczne i taneczne, przybliżające kulturę krajów europejskich. W namiotach i na stoiskach informacyjnych każdy z gości Miasteczka Europejskiego może zapoznać się z działalnością instytucji UE oraz prawami obywatelskimi w UE, oraz wziąć udział w licznych konkursach i zabawach.
Podobne inicjatywy organizowane są w innych polskich miastach, jak Kraków, Gdańsk, Łódź, Toruń czy Poznań. W obchody dnia Europy często angażują się szkoły, które z tej okazji przeprowadzają rozmaite konkursy, debaty, konferencje czy przedstawienia.
Warto pamiętać i wziąć to sobie do serca – Dzień Europy to wydarzenie jest apolityczne i nie ma związku z żadną partią.