Święto Żandarmerii Wojskowej - 35 lat służby w szkarłatnych beretach

NAJWAŻNIEJSZE

• Pierwszy Polak w historii na czele europejskiej żandarmerii – 19 czerwca 2025 polski oficer obejmuje dowództwo European Gendarmerie Force we Włoszech
• 35 lat odrodzonej formacji – 12 czerwca 2025 uroczyste obchody rocznicy powstania ŻW z 1990 roku
• Misje na pierwszej linii – żołnierze ŻW służą na granicy polsko-białoruskiej i chronią konwoje humanitarne na Ukrainę
• Tradycje sięgające 1831 roku – nawiązanie do Straży Polowej utworzonej przez gen. Tomasza Łubieńskiego 13 czerwca 1831
• Reorganizacja struktury – od 1 listopada 2025 nowy Oddział ŻW w Łodzi zastąpi Wydział w Łasku
• Osiem oddziałów w całym kraju – obecność ŻW w kluczowych garnizonach i przy największych poligonach
• Szkarłatny beret jako symbol zaufania – “znak kompetencji i sumienności w służbie” według wicepremiera Kosiniaka-Kamysza
• Gotowość mobilizacyjna 24/7 – formacja przygotowana do rozwinięcia w czasie wojny i kryzysów

12 czerwca 2025 roku w Warszawie odbyła się uroczysta zbiórka z okazji 35. rocznicy powstania Żandarmerii Wojskowej. Podczas uroczystości wiceminister Paweł Bejda wręczył żołnierzom medale państwowe i decyzje o awansach.

Za tydzień nastąpi wydarzenie bez precedensu - 19 czerwca 2025 po raz pierwszy w historii polski oficer obejmie dowództwo European Gendarmerie Force we Włoszech. Szkarłatny beret pozostaje symbolem kompetencji w służbie bezpieczeństwa kraju.

Misja w działaniu - współczesne wyzwania

Żołnierze ŻW służą obecnie na dwóch kluczowych frontach. Pierwszy to granica polsko-białoruska, drugi - ochrona konwojów humanitarnych na Ukrainę. W trudnych czasach żandarmi są wszędzie tam, gdzie stawką jest bezpieczeństwo i ludzkie życie.

Zadania w czasie pokoju obejmują szerokie spektrum działań. Najważniejsze to zapewnienie dyscypliny wojskowej, ochrona porządku publicznego oraz wykrywanie przestępstw. Formacja walczy również z alkoholizmem i narkomanią w Siłach Zbrojnych.

“To wasze zaangażowanie i morale powoduje, że przestrzeganie prawa staje się wartością nadrzędną. Dziękuję wam za pełną gotowość o każdej porze dnia i nocy” – powiedział sekretarz stanu Paweł Bejda.

Komendant główny płk Tomasz Kajzer podkreślił uniwersalność formacji. Żołnierze ŻW uczestniczą w zwalczaniu klęsk żywiołowych oraz akcjach ratowniczych. W czasie wojny ich zadania są jeszcze bardziej rozbudowane - formacja ma pełny potencjał mobilizacyjny.

Pierwsze polskie dowództwo w Europie

19 czerwca 2025 roku nastąpi przełomowy moment w historii polskiej żandarmerii. Po raz pierwszy polski oficer obejmie dowództwo European Gendarmerie Force we Włoszech - międzynarodowej formacji prowadzącej operacje pokojowe.

“To dla nas honor, ale także wyzwanie i zobowiązanie” - podkreślił komendant główny płk Tomasz Kajzer. To dowód na rosnącą pozycję polskiej ŻW na arenie międzynarodowej.

Żołnierze ŻW aktywnie uczestniczą w misjach zagranicznych i współpracują z policjami wojskowymi innych krajów. Dzielą się doświadczeniami z partnerami europejskimi, budując sieć bezpieczeństwa.

Objęcie dowództwa przez Polaka to uznanie dla wysokich kompetencji i zaufanie, jakim cieszy się nasza formacja wśród sojuszników europejskich.

35 lat odrodzonej formacji

1 września 1990 roku powstała współczesna Żandarmeria Wojskowa. Formacja została utworzona na bazie pionu prewencji rozwiązanej Wojskowej Służby Wewnętrznej (WSW). Po 40 latach nieobecności żandarmi wrócili do struktur Sił Zbrojnych RP.

Tradycje sięgają jednak 1831 roku. Wtedy 13 czerwca gen. Tomasz Łubieński utworzył Straż Polową - pierwszą polską żandarmerię wojskową. Działała podczas powstania listopadowego jako organ bezpieczeństwa w wojsku.

Święto ŻW ustanowiono 26 kwietnia 1994 roku decyzją Ministra Obrony Narodowej. Data 13 czerwca nawiązuje do powstania Straży Polowej, podkreślając ciągłość tradycji.

Przez 35 lat istnienia formacja wielokrotnie zmieniała strukturę organizacyjną. Zawsze dostosowywała się do nowych zadań i przekształceń w polskim wojsku.

Struktura i nadchodzące zmiany

Żandarmeria Wojskowa ma obecnie jasną strukturę organizacyjną. Komendę Główną w Warszawie wspiera osiem oddziałów rozmieszczonych strategicznie w całym kraju: Bydgoszczy, Elblągu, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Szczecinie, Warszawie i Żaganiu.

1 listopada 2025 roku nastąpią kluczowe zmiany. Wydział ŻW w Łasku zostanie rozformowany, a w Łodzi powstanie nowy Oddział ŻW. Nowa jednostka będzie miała pluton zabezpieczenia zamiast standardowej sekcji.

Strategiczne rozmieszczenie to kluczowy element organizacji. Wydziały ŻW działają przy czterech największych poligonach: Bemowie Piskim, Olesznie, Ustce i Wędrzynie. Dodatkowo funkcjonuje 29 terenowych Placówek ŻW oraz Izby Zatrzymań.

Symbolika i prestiż szkarłatnego beretu

Medal Honorowy za zasługi dla ŻW został wprowadzony 29 grudnia 2011 roku. Medal nawiązuje do krzyża maltańskiego i hełmu żandarmów z okresu powstania listopadowego. Szkarłatna barwa to tradycyjna barwa formacji.

Podczas tegorocznych uroczystości komendant główny wyróżnił chorążego-bohatera. Żołnierz mimo obrażeń głowy obezwładnił napastnika podczas interwencji. Komendant podkreślił jego odwagę i determinację wzorowego żandarma.

“To dzięki wam szkarłatny beret jest w oczach Polaków znakiem kompetencji i sumienności w służbie na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa” – napisał wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz.

Medal ma wymiary 70x70 mm i składa się z krzyża maltańskiego emaliowanego na szkarłatno. W centrum znajduje się historyczny hełm żandarmów z lat 1830-1831 ze stylizowanymi literami “ŻW”. Medal wręczany jest podczas uroczystej zbiórki.

Uznanie i perspektywy

Z okazji 35-lecia formacji wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz dokonał ważnych nominacji. Jednego oficera mianowano na stopień pułkownika, a dwóch żandarmów na podpułkowników. Minister nadał również medale “Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”.

Komendant główny wręczył “Odznaki Honorowe ŻW” pięciu żołnierzom za ponadprzeciętne zaangażowanie. Kompania z Żagania otrzymała tytuł Przodującego Pododdziału ŻW - jedno z najwyższych wyróżnień w Wojsku Polskim.

“Z okazji Święta ŻW dziękuję wszystkim żołnierzom za zaangażowanie w codziennej służbie i życzę, by ich starania były zawsze bezpieczne i skuteczne” – napisał minister obrony narodowej.

Służba w ŻW to misja służenia Polsce i stanie na straży porządku wojskowego. W zależności od rozwoju armii mogą nastąpić kolejne zmiany organizacyjne dostosowujące formację do nowych wyzwań.

Żandarmeria Wojskowa pozostaje wyspecjalizowaną służbą gotową do działania wszędzie tam, gdzie potrzebna jest niezawodność żołnierzy w szkarłatnych beretach.