Dzień Podchorążego

W roku 2024 Dzień Podchorążego przypada na 29 listopada (piątek)

Do Dnia Podchorążego pozostało jeszcze 255 dni co stanowi 8 miesięcy i 10 dni.

Dzień Podchorążego

Dzień Podchorążego obchodzimy na pamiątkę akcji dokonanej przez podoficerów Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie 29 listopada 1830 roku. Zainicjowali oni powstańczy atak na Belweder, który był wówczas siedzibą rosyjskiego dowódcy Armii Polskiej wielkiego księcia Konstantego Pawłowicza Romanowa. Tak rozpoczęło się powstanie listopadowe. Inicjatorem zrywu był podporucznik Piotr Wysocki.

Powstanie listopadowe

W 1828 roku w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie podporucznik Piot Wysocki zainicjował tajną organizację Sprzysiężenie Podchorążych przeciwko wodzowi naczelnemu wojsk Królestwa Polskiego i znienawidzonemu dowódcy sił rosyjskich wielkiemu księciu Konstantemu. Nie tylko stworzył on system tajnej policji i donosicielstwa, ale publicznie obrażał polskich oficerów. Młodzi patrioci czekali więc na odpowiedni moment, by zaatakować wroga i odzyskać niepodległość. Impulsem do wybuchu powstania był pożar browaru na Solcu i kamienicy przy ul. Dzikiej. 29 listopada 1830 roku około godziny 18:00 Piotr Wysocki przerwał zajęcia z taktyki odbywające się w Szkole Podchorążych Piechoty i zwrócił się do obecnych „Polacy! Wybiła godzina zemsty. Dziś umrzeć lub zwyciężyć potrzeba! Idźmy, a piersi wasze niech będą Termopilami dla wrogów”. Spiskowcy udali się następnie na miejsce zbiórki pod pomnik króla Jana III Sobieskiego. Grupa złożona głównie z młodych inteligentów wraz z częścią podchorążych opanowała Belweder, który był rezydencją Konstantego. Niestety zdołał on uciec z pałacu przebrany w kobiece ubrania. Powstańcy dzięki pomocy zwykłych obywateli zdobyli Arsenał i znajdującą się tam broń oraz opanowali stolicę. Zabili też przeciwnych powstaniu generałów. Wobec przewagi militarnej Rosji i braku pomocy ze strony europejskich państw powstanie, które trwało blisko rok (do 21 października 1831 roku) zakończyło się jednak porażką oraz represjami w stosunku do jego uczestników, a także całego narodu.

Jeśli chodzi o Piotra Wysockiego, to po wybuchu powstania został mianowany kapitanem, a wkrótce pułkownikiem (był adiutantem naczelnego wodza Michała Radziwiłła). Podczas jednej z bitw został ranny i dostał się do niewoli rosyjskiej. Tam cudem uniknął śmierci, gdyż wyroki zamieniono mu na katorżniczą pracę na Syberii. Próbował uciec, ale przypłacił za to chłostą. Od tego momentu pracował przywiązany do taczki. Przetrwał zesłanie i powrócił do kraju, gdzie 6 stycznia 1875 roku zmarł jako wolny człowiek. Pogrzeb bohatera narodowego odbył się w Warce i stał się wielką narodową manifestacją.

Obchody Dnia Podchorążego

Na pamiątkę wybuchu powstania 29 listopada ustanowiono Dzień Podchorążego. Święto obchodzono jeszcze pod zaborami w 1908 roku w konspiracyjnej Szkole Podchorążych we Lwowie. Oficjalnie oddawać hołd powstańcom można było dopiero po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Dzień Podchorążego jak wszystkie święta wojskowe jest wydarzeniem o dużej randze. Uroczystości odbywają się zarówno w Warszawie jak i w uczelniach wojskowych z całej Polski. W stolicy odprawiana jest uroczysta msza polowa w intencji powstańców, pod pomnikiem mogiły bohaterów bitwy pod Olszynką Grochowską składane są kwiaty. Na dziedzińcu Belwederu postawiony zostaje przez podchorążych posterunek honorowy, ma miejsce odczytanie zwyczajowego listu od prezydenta, który jest zwierzchnikiem sił zbrojnych. Uroczystość wieńczy defilada pododdziałów.

Ceremonie z okazji Dnia Podchorążego odbywają się przede wszystkim w licznych szkołach o profilach wojskowych jak np. Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni, Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych we Wrocławiu, Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych w Dęblinie czy Szkoła Główna Służby Pożarniczej w Warszawie czy Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie.

Z okazji obchodów podchorążowie pełnią warty w historycznych mundurach z 1830 roku, organizowane są bale wojskowe, inscenizacje nocy listopadowej, defilady, występy artystyczne, zawody sportowe w różnych dyscyplinach czy pokazy sztucznych ogni. Dzień Podchorążego jest też najlepszą okazją do tego, by wręczyć zasłużonym pracownikom szkół nagrody oraz docenić studentów, którzy mają dobre wyniki w nauce i angażują się w działalność społeczną.

Wiele szkół w Dzień Podchorążego organizuje Drzwi Otwarte, co samo w sobie jest dużą atrakcją. Duża grupa osób stawia sobie bowiem na celu, by przejść gruntowne przeszkolenie wojskowe i zostać zawodowym żołnierzem. Podczas naboru na jedno miejsce przypada nawet kilkunastu kandydatów. Podczas Drzwi Otwartych mogą oni dowiedzieć się więcej o ofercie edukacyjnej i uczestniczyć w rozmaitych grach, pokazach i szkoleniach, np. postrzelać na interaktywnej strzelnicy.


Nietypowe