Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej 2025 – kiedy zdrowy uśmiech to zdrowy umysł

20 marca obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej – wydarzenie organizowane w ponad 100 krajach przez Światową Federację Dentystyczną (FDI). W Polsce inicjatorami są Polskie Towarzystwo Stomatologiczne, Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej i Polski Czerwony Krzyż. Tegoroczna kampania skupia się na związku między zdrowiem jamy ustnej a zdrowiem psychicznym.

Usta, ciało i umysł – nierozerwalny związek

Tegoroczna kampania jest częścią trzyletniego cyklu pod hasłem "Szczęśliwy uśmiech to...", który podkreśla znaczenie zdrowia jamy ustnej dla ogólnego dobrostanu. Po ubiegłorocznym skupieniu się na związku ze zdrowiem fizycznym, teraz uwaga została skierowana na związek zdrowia jamy ustnej ze zdrowiem psychicznym.

Kluczowe przesłanie brzmi jednoznacznie: usta, ciało i umysł są ze sobą połączone. Dbając o zdrowie jamy ustnej, dbamy o całościowe zdrowie – zarówno fizyczne, jak i psychiczne.

Jak zdrowie jamy ustnej wpływa na naszą psychikę?

Zależność między zdrowiem jamy ustnej a zdrowiem psychicznym przejawia się na wiele sposobów:

• Ból i dyskomfort – choroby jamy ustnej mogą powodować ból, zakłócać sen i odżywianie, co negatywnie wpływa na samopoczucie
• Samoocena i pewność siebie – zdrowe zęby i piękny uśmiech zwiększają pewność siebie i pozytywnie wpływają na samoocenę
• Częstsze uśmiechanie się – osoba zadowolona ze swojego uśmiechu chętniej go pokazuje, co naturalnie poprawia nastrój
• Jakość życia – zdrowa jama ustna pozwala bez dyskomfortu jeść, rozmawiać i śmiać się
• Zdrowie mózgu – dobre zdrowie jamy ustnej oznacza mniejszą liczbę szkodliwych bakterii, co wspiera zdrowie kognitywne
• Dobrostan społeczny – pewność siebie w kontaktach społecznych rośnie, gdy nie czujemy wstydu z powodu stanu naszych zębów

Alarmujące statystyki – problem dotyczy prawie każdego

Dane dotyczące zdrowia jamy ustnej są niepokojące:

• 90% światowej populacji zmaga się z problemami jamy ustnej
• 99,9% Polaków w wieku 35-44 lat ma próchnicę zębów
• 76% polskich uczniów w wieku 6-12 lat ma problemy z próchnicą
• W grupie dzieci w wieku 7-9 lat odsetek ten rośnie do 79%

Te liczby pokazują, jak powszechne są problemy ze zdrowiem jamy ustnej i jak ważna jest skuteczna profilaktyka.

Profilaktyka – prosty klucz do zdrowia jamy ustnej

Eksperci FDI podkreślają znaczenie codziennych nawyków dla utrzymania zdrowia jamy ustnej:

• Szczotkuj zęby dwa razy dziennie – używaj pasty z fluorem przez co najmniej 2 minuty
• Regularnie odwiedzaj dentystę – wizyty kontrolne pozwalają wcześnie wykryć i leczyć problemy
• Chroń zęby podczas aktywności fizycznej – używaj ochraniacza na zęby podczas sportów kontaktowych
• Unikaj tytoniu – palenie zwiększa ryzyko raka jamy ustnej
• Ogranicz spożycie cukru – częste spożywanie słodkich przekąsek zwiększa ryzyko próchnicy
• Ogranicz alkohol – nadmierne spożycie alkoholu zwiększa ryzyko nowotworów
• Utrzymuj zdrową dietę – zastępuj słodkie napoje wodą i jedz zbilansowane posiłki

Problem nierówności w dostępie do opieki stomatologicznej

Mimo że choroby jamy ustnej są w dużej mierze możliwe do uniknięcia, globalny poziom zachorowań pozostaje niepokojąco wysoki. Osoby ubogie i znajdujące się w niekorzystnej sytuacji społecznej cierpią nieproporcjonalnie częściej na choroby jamy ustnej.

Problemem jest brak powszechnego dostępu do przystępnej cenowo opieki stomatologicznej oraz niedostateczna implementacja efektywnych programów profilaktycznych na poziomie populacyjnym.

Inne święta związane ze zdrowiem jamy ustnej

Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej nie jest jedynym świętem związanym ze stomatologią:

• Ogólnopolski Dzień Dentysty (5 marca) – święto honorujące pracę polskich stomatologów
• National Dentist's Day w USA (6 marca) – upamiętnienie Johna Greenwooda, osobistego dentysty prezydenta Jerzego Waszyngtona
• Dzień Dentysty w krajach prawosławnych (11 kwietnia) – święto św. Antypasa, który miał uwalniać od schorzeń stomatologicznych
• Dzień Dentysty w Meksyku (9 lutego) – w rocznicę śmierci św. Apolonii, patronki stomatologów

Zadbaj o swój uśmiech – zadbaj o swoje samopoczucie

Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej to doskonała okazja, by przypomnieć sobie o znaczeniu regularnych wizyt u dentysty i codziennej higieny jamy ustnej. Zdrowy uśmiech to nie tylko piękny wygląd, ale także lepsze samopoczucie psychiczne i ogólny dobrostan.

Pamiętaj – dbając o zdrowie swoich zębów, dbasz jednocześnie o zdrowie całego organizmu oraz dobre samopoczucie psychiczne. Niech tegoroczne hasło kampanii stanie się twoją codzienną praktyką!